Το σπίτι του Φίνου στο Mεταξουργείο!

Αφού ο κινηματογράφος είναι τέχνη, δε δικαιούται και αυτός το μουσείο του; Μπορεί να είμαστε μια σταλιά χώρα, αλλά την κινηματογραφική μας ιστορία τη γράψαμε και συνεχίζουμε να τη γράφουμε με τις νέες γενιές σκηνοθετών μας. 

Ας πάμε λοιπόν μια βόλτα κι ας δούμε το μέλλον μέσα από το παρελθόν. 

Το Μεταξουργείο είναι μια ιστορική γειτονιά της Αθήνας. Παλιά λαϊκή συνοικία, αλλά και αστική περιοχή με εξαιρετικά αρχοντικά. Όταν η αστική τάξη, μην αντέχοντας τα λεφούσια των προσφύγων της Μικρασίας, αποτραβήχτηκε κατά τις βόρειες συνοικίες, ακριβώς λίγο πριν την έναρξη της εποχής της αντιπαροχής γύρω στο ’60, τα παλιά νεοκλασικά, νοικιάζονταν με το δωμάτιο, σε οικογένειες, εργένηδες, φοιτητές, σε ανθρώπους κάθε λογής που κατέκλυζαν μέρα τη μέρα την πόλη. Θυμηθείτε την ταινία με το Χορν “Αλίμονο στους νέους”, μεταξύ άλλων, αλλά και την “Αυλή των Θαυμάτων”, το έργο του Καμπανέλλη, που ξεκίνησε τη νέα εποχή του νεοελληνικού μας θεατρικού έργου.

Στο Μεταξουργείο, στην περιοχή του Αγίου Παύλου, βρίσκεται η οδός Χίου. Στο νούμερο 53, σε ένα παλιό νεοκλασικό, πρώην σαπωνοποιΐα της εταιρείας Παπουτσάνης, το 1955, μετακομίζει τα εργαστήρια και τα γραφεία της η ταχύτατα ανερχόμενη τότε κινηματογραφική εταιρεία του Φιλοποίμενος Φίνου.

Τα αριστουργήματα ακόμα δεν έχουν έρθει, ούτε τα ρεκόρ των εισιτηρίων. Αλλά η νέα εταιρεία φτιάχνει στο ήδη παλιό τότε κτήριο, εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών για την εποχή. Να πούμε μόνο ένα για την περιβόητη τεχνική αρτιότητα των ταινιών της Φίνος Φιλμ:  σίγουρα θα σας έχει συμβεί παρακολουθώντας ταινία του νεότερου λεγόμενου ελληνικού σινεμά, να δυσκολεύεστε να ακούσετε καθαρά τους ηθοποιούς. Αναρωτηθείτε αν σας έχει συμβεί σε οποιαδήποτε ταινία του Φίνου. 

Ο Φίνος μεγαλούργησε και παρέσυρε μαζί του στη δόξα μια ολόκληρη γενιά καλλιτεχνών, τεχνικών, αλλά και γενιές ολόκληρες Ελλήνων θεατών. Στις ταινίες του, αποτυπώνεται η λαϊκή Ελλάδα, οι γειτονιές του τότε, η καθομιλουμένη, οι εικόνες από δρόμους και γειτονιές που άλλαζαν ραγδαία. Μπορεί η εικόνα να ήταν πιο ωραιοποιημένη σε σχέση με την πραγματικότητα, αλλά ποιος μπορεί να αντισταθεί στην αγάπη του Σακελλάριου για την Αθήνα που χανόταν κάτω από τις μπουλντόζες, μέσα από τα πλάνα του “Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο”;

Στο αδυσώπητο παρόν μας, το σπίτι του Φίνου στο Μεταξουργείο υπάρχει ακόμα. Και αντέχει, άδειο και έρημο, ασφυκτιώντας σε μια “υποβαθμισμένη¨γειτονιά, όπου “υποβαθμισμένη” διάβαζε ξεχασμένη από άρχοντες, τοπικούς και μη.

Σάββατο απόγευμα, μέσα στη φθινοπωρινή υγρασία του σούρουπου, κατηφορίζω στον Άγιο Παύλο, για μια έκθεση εικαστικών στο σπίτι του Φίνου. Κοντοστέκομαι και φαντάζομαι:

Τα φορτηγά να ξεφορτώνουν σκηνικά και προβολείς.

Την παρατημένη μονταζιέρα στο ισόγειο να κόβει και να ράβει ατάκες του Βουτσά και του Κούρκουλου.

Τον Αλεξανδράκη και την Καρέζη να ντουμπλάρουν σκηνές τους, στο στούντιο του πρώτου ορόφου. 

Ηθοποιούς να καταφτάνουν μέσα στα άγρια μεσάνυχτα, μετά τις παραστάσεις τους, για μια συμπληρωματική φωνοληψία, ή για να ξεκινήσουν για γύρισμα στα στούντιο των Αγίων Αναργύρων-τότε.

Τον ίδιο το Φίνο να επιδιορθώνει ένα μηχάνημα με το αιώνιο κατσαβιδάκι που είχε πάντα μαζί του.

Και ξανααναρωτιέμαι: Γιατί να μη γίνει το υπέροχο και ιστορικό αυτό οίκημα κινηματογραφικό μουσείο; Γιατί να κινδυνεύει να έχει την τύχη του στούντιο της Κολούμπια στη Ριζούπολη; Εδώ έχουμε την κινηματογραφική μας κληρονομιά, που μας περιμένει να την αναδείξουμε. Υπουργείο Πολιτισμού μ’ ακούς; Ως πότε θα αδιαφορείς;

Το σπίτι του Φίνου στην οδό Χίου, είναι ένας από τους λόγους που αγαπώ την Αθήνα. Είναι από εκείνα που μου θυμίζουν την εποχή των σπουδαίων.

Κοιτάζω τις μουτζούρες που έχουν βρωμίσει τον εξωτερικό τοίχο του κτηρίου. Απομακρύνομαι με ασπρόμαυρα πλάνα στο μυαλό μου. Πλάνα που, τουλάχιστον αυτά, δε θα ξεχαστούν ποτέ. Σε αντίθεση με τις λογής πολιτικές υποσχέσεις…